The Stonewall Uprising… Do you hear the LGBT people sing?

• การจลาจลที่สโตนวอลล์ หรือ Stonewall Riots ในปี 1969 ถือได้ว่าเป็นเหตุการณ์ที่มีคนจดจำได้ในวงกว้างและจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญครั้งหนึ่งที่ทำให้เสียงเรียกร้องความเสมอภาค การไม่เลือกปฏิบัติ และการยุติการเหยียดหยามคนที่มีจุดยืนด้านเพศสภาพและเพศวิถี
• เหตุการณ์ที่สโตนวอลล์เกิดขึ้นในวันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1969 ที่คลับเกย์ชื่อ ‘สโตนวอลล์อินน์’ (Stonewall Inn) ที่กรีนวิชวิลเลจ มหานครนิวยอร์ก เมื่อตำรวจบุกเข้าตรวจค้นและมีการจับกุมลูกค้าที่แต่งกายไม่เหมาะสมตามเพศ การต่อสู้เริ่มขึ้นเมื่อลูกค้าในร้านได้ขว้างขวดใส่ตำรวจเพื่อตอบโต้การใช้อำนาจในการตรวจค้นโดยเลือกปฏิบัติ และการกระทำรุนแรงของตำรวจกลายเป็นชนวนเหตุให้คนที่เห็นเหตุการณ์เข้าร่วมการก่อจลาจลและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่รัฐที่กินระยะเวลายาวนานถึงหกวัน
• หลังเหตุการณ์จบลง เริ่มมีการจัดตั้งองค์กรเพื่อเรียกร้องสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศอย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น และการระลึกถึงเหตุการณ์จลาจลที่สโตนวอลล์อินและถนนคริสโตเฟอร์ก็ได้กลายเป็นจุดเริ่มต้นของการเดินขบวน Gay Pride ในช่วงเดือนมิถุนายนของทุกปีจนถึงปัจจุบัน

หลายคนคงเคยได้ยินเกย์ไพรด์ (Gay Pride) ที่จัดขึ้นในช่วงเดือนมิถุนายนของทุกปี แล้วรู้หรือเปล่าวว่า จุดเริ่มต้นของการเดินขบวนเพื่อแสดงพลังของชาว LGBTAQ+ ทั้งหลายเกิดขึ้นเมื่อไหร่ และมีเหตุการณ์ไหนนำไปสู่สิ่งที่เราคุ้นเคย รู้จัก และได้ยินเสียงของชาว LGBTAQ+ กันอย่างทุกวันนี้

ตลอดช่วงยุค 1960s จะมีการต่อสู้เพื่อสิทธิของคนรักเพศเดียวกันและคนข้ามเพศในสหรัฐอเมริกามาเป็นระยะ เพราะในช่วงทศวรรษนั้น สถานที่ที่ชาว LGBT จะแสดงตัวตนและเป็นตัวเองได้ที่มีอยู่ไม่กี่แห่งถูกคุกคาม โดยเฉพาะจากเจ้าหน้าที่รัฐ โดยมีเหตุส่วนหนึ่งมาจากกฎหมายที่มีลักษณะต่อต้านการรักเพศเดียวกันที่บังคับใช้อยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว ด้วยเหตุนี้คนที่มีความหลากหลายทางเพศจึงเป็นเหยื่อของการถูกทำร้ายและเลือกปฏิบัติอยู่หลายครั้ง แม้จะมีการตอบโต้กฎหมายที่มีลักษณะกีดกันสิทธิทางเพศอยู่หลายครั้ง แต่การจลาจลที่สโตนวอลล์ หรือ Stonewall Riots ในปี 1969 ถือได้ว่าเป็นเหตุการณ์ที่มีคนจดจำได้ในวงกว้างและจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญครั้งหนึ่งที่ทำให้เสียงเรียกร้องความเสมอภาค การไม่เลือกปฏิบัติ และการยุติการเหยียดหยามคนที่มีจุดยืนด้านเพศสภาพและเพศวิถีที่แตกต่างเป็นเสียงที่ส่งสารให้คนได้รับรู้มากขึ้น

เหตุการณ์ที่สโตนวอลล์เกิดขึ้นในวันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1969 ที่คลับเกย์ชื่อ ‘สโตนวอลล์อินน์’ (Stonewall Inn) ที่กรีนวิชวิลเลจ มหานครนิวยอร์ก เมื่อตำรวจบุกเข้าตรวจค้นโดยอาศัยกฎหมายเกี่ยวกับการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และตรวจสอบสิ่งผิดกฎหมายอื่น ๆ แต่สิ่งที่ทำให้การตรวจค้นครั้งนี้ต่างจากการตรวจค้นทุกครั้งคือ มีการให้คนที่แต่งตัวเป็นผู้หญิงเข้าไปในห้องน้ำ ถ้าพบว่าไม่ใช่ผู้หญิงแต่กำเนิดก็จะทำการจับกุมในข้อหาแต่งกายไม่เหมาะสมตามเพศ เจ้าของคลับและลูกค้าทั้งที่เป็นเกย์ แดรกควีน และผู้หญิงข้ามเพศขัดขืนคำสั่งของเจ้าหน้าที่ตำรวจ หนึ่งในบรรดาลูกค้าที่มาเที่ยวสโตนวอลล์ คือ มาร์ชา พี. จอห์นสันและซิลเวีย ริเวรา สาวข้ามเพศผิวสีและเป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิของผู้มีความหลากหลายทางเพศ

ในช่วงเวลาดังกล่าว มีจุดพลิกผันสำคัญที่นำไปสู่การประท้วงการใช้ความรุนแรงของตำรวจ คือ ซิลเวีย ริเวราขว้างขวดใส่ตำรวจเพื่อตอบโต้การใช้อำนาจในการตรวจค้นอย่างเลือกปฏิบัติ จากนั้นคนอื่น ๆ ก็เริ่มทำการตอบโต้การกระทำของตำรวจด้วยการขว้างปาสิ่งของในมือใส่ ความตึงเครียดของสถานการณ์เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และมาปะทุถึงจุดแตกหัก เมื่อทางเจ้าหน้าที่เริ่มนำคนในร้านออกไปข้างนอก และตำรวจตีศีรษะของสตอร์เม เดอลาเวอรี ลูกค้าเลสเบียนของสโตนวอลล์ เพราะเธอประท้วงว่า กุญแจมือแน่นเกินไป การกระทำรุนแรงของตำรวจกลายเป็นชนวนเหตุให้คนที่เห็นเหตุการณ์เข้าร่วมการก่อจลาจลและต่อสู้กับเจ้าหน้าที่รัฐที่กินระยะเวลายาวนานถึงหกวัน

มีคนนับร้อยออกมาร่วมเดินขบวนกันในท้องถนน โดยเฉพาะบริเวณถนนคริสโตเฟอร์สตรีทซึ่งเป็นที่ตั้งของสโตนวอลล์อินน์ มีการต่อสู้และปะทะกับตำรวจด้วยกันหลายครั้ง ผู้ชุมนุมหลายคนในที่นั้นตะโกนให้แสดงพลังของชาวเกย์และตะโกนว่าสักวันเราจะชนะ เหตุการณ์เริ่มรุนแรงขึ้นเมื่อมีคนพยายามจะจุดไฟเผาอาคารสโตนวอลล์หลังแผงกั้นที่ผู้ประท้วงทำขึ้น มีผู้อยู่ร่วมในเหตุการณ์ให้ข้อสังเกตในเวลาต่อมาว่า ในขณะที่มีการต่อสู้กับเจ้าหน้าที่ ก็มีความพยายามที่จะให้สื่อมวลชนเข้ามาทำข่าวและเผยแพร่เรื่องราวที่เกิดขึ้นออกไป และนั่นเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้เหตุการณ์ที่สโตนวอลล์อินน์เป็นที่รู้จักและจดจำ

หลังเหตุการณ์สงบลง ขบวนการเรียกร้องสิทธิและความเท่าเทียมของชาว LGBT ก็ยังไม่ได้เกิดขึ้นอย่างทันทีทันใด แต่การประท้วงครั้งนั้นเป็นการจุดประกายในเรื่องสิทธิพลเมืองของคนรักเพศเดียวกันและคนที่มีความหลากหลายทางเพศ ชาว LGBT ใช้เวลาอีกระยะหนึ่งในการก่อตั้งองค์กรเพื่อขับเคลื่อนการเรียกร้องสิทธิทางการเมืองและสิทธิในฐานะพลเมือง ข่าวการจลาจลที่สโตนวอลล์ทำให้เกิดกระแสของการเรียกร้องเสรีภาพในการแสดงออกของชาว LGBT ในหลายประเทศ เช่น อังกฤษ เยอรมนี ฝรั่งเศส เบลเยียม ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และเมืองอื่น ๆ ในสหรัฐอเมริกา และหลายองค์กรก็ยังคงมีบทบาทสำคัญในการเรียกร้องสิทธิมนุษยชนให้กับชาวสีรุ้งอยู่ในทุกวันนี้ เช่น Gay Liberation Front และ PFLAG (Parents, Families and Friends of Lesbians and Gays) เป็นต้น

หลังจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเดือนมิถุนายน 1969 ผ่านพ้นไปหนึ่งปี ก็มีการจัดงานรำลึกเหตุการณ์ โดยเรียกว่า “วันแห่งการปลดปล่อยที่ถนนคริสโตเฟอร์” และมีการจัดงานเดินขบวนไปตามถนนในลักษณะเดียวกันที่เมืองอื่น ๆ เช่น ดัลลัส มิลวอกี ลอนดอน ปารีส เบอร์ลินด้วย นับได้ว่าเป็นการเดินขบวนเพื่อแสดงออกถึงสิทธิและเรียกร้องความเท่าเทียมของคนรักเพศเดียวกันในฐานะพลเมืองของประเทศและมนุษย์คนหนึ่ง หรือ Gay Pride ครั้งแรกของโลก และนั่นคือจุดเริ่มต้นและเป็นคำตอบของคำถามว่า ทำไมถึงมีการจัด Gay Pride ในหลายเมืองในเดือนมิถุนายน

Sources:

1. Stonewall Riots
2. Stonewall riots
3. Who was at Stonewall?
4. What were the Stonewall riots? The story of the historic demonstrations on their 49th anniversary

Written by Piyarak